Huurmarkt uit balans?

Woonbond spreekt van krokodillentranen bij verhuurders: 'Dit komt niet door de Wet betaalbare huur'

Het aantal beschikbare woningen in de vrije sector is met meer dan een derde gedaald, de vierkantemeterprijs loopt fors op. Maar pakt het allemaal echt zo negatief uit?

Studenten die weer bij hun ouders moeten gaan wonen, gescheiden stellen die noodgedwongen vastzitten in hetzelfde huis... Niet alleen op de koopmarkt is het kommer en kwel, ook een huurwoning vinden is nagenoeg onmogelijk. Zeker nu veel verhuurders door nieuwe overheidsmaatregelen eieren voor hun geld kiezen (lees: dan maar tot een lucratieve verkoop overgaan).

De Pararius Huurmonitor laat zien dat huurders opnieuw minder keus hebben én meer moeten betalen. In heel Nederland kwamen er in het derde kwartaal van dit jaar slechts 12.368 vrijesectorhuurwoningen beschikbaar voor nieuwe huurders, een daling van 37,6 procent ten opzichte van een jaar eerder. De gemiddelde vierkantemeterprijs van een vrijsector huurwoning steeg in het derde kwartaal van 2024 met 7,4 procent ten opzichte van een jaar geleden. Die gemiddelde huur? 1751,61 euro per maand.

De reden laat zich raden. Beleggers klaagden de afgelopen jaren steen en been over de striktere Nederlandse regelgeving. Op 1 juli ging de Wet betaalbare huur in, daarmee wilde voormalig minister De Jonge (Wonen) huren juist weer betaalbaar maken. De wet brengt ook een groot aantal middenhuurwoningen onder een puntensysteem met daaraan gekoppelde maximum huurprijzen. De huur van liefst 300.000 woningen zou daardoor op termijn met gemiddeld 190 euro omlaag gaan. Daarnaast is er een verbod op tijdelijke huurcontracten ingevoerd en wordt er gemopperd over de belastingdruk.

Maatregelen die huurders beter moeten beschermen, lijken op korte termijn averechts uit te pakken. ,,De disbalans wordt groter en groter'', zegt directeur Jasper de Groot van Pararius. ,,Terwijl ze proberen met allerlei maatregelen de huurprijs te beteugelen en het aanbod te verruimen is precies het tegenovergestelde gaande.'' Volgens hem zijn huurders de dupe van de overheidsmaatregelen, op korte en lange termijn. Dat laatste omdat er volgens hem ook veel minder nieuwe huurwoningen gebouwd zullen worden. ,,Het zet totaal geen zoden aan de dijk'', zegt hij. ,,Het zorgt er alleen maar voor dat mensen koudwatervrees hebben om te verhuren, de markt gaat nog verder op slot.''

Ook de NVM is kritisch. ,,Dat het op de huurwoningmarkt absoluut de verkeerde kant op gaat, merken onze makelaars aan de schrijnende situaties die zij dagelijks meemaken: jonge mensen die noodgedwongen bij hun ouders moeten blijven wonen, gescheiden stellen die niet bij elkaar weg kunnen en hardwerkende MKB-ondernemers die hun pensioenvoorziening zien verdampen'', zo stelde NVM Wonen-voorzitter Lana Gerssen in een verklaring. Volgens haar laten Tweede Kamerleden, gemeenten en de Woonbond huurders letterlijk in de kou staan.

Niet warm of koud

Matthijs ten Broeke van de Woonbond wordt niet warm of koud van dat verwijt. De belangenvereniging voor huurders en woningzoekenden is er nog steeds van overtuigd dat de maatregelen hard nodig zijn. ,,Iedereen die klaagt over te weinig en te dure woningen heeft helemaal gelijk, maar dat dat door de Wet betaalbare huur komt is onzin'', zegt hij stellig. ,,Wij vinden het niet erg als die vrije sector niet verder groeit of zelfs iets kleiner wordt, het antwoord moet een grotere socialehuursector zijn. Daar moet alles op ingezet worden. Het streven moet zijn dat er voor iedereen een betaalbare huurwoning beschikbaar is, dat bereik je niet door alle huurders zo veel mogelijk vrijheid te geven hoge prijzen te vragen.''

De afgelopen weken kwamen er nogal wat verhuurders voorbij die betreurden dat ze hun woningen niet meer konden verhuren aan 'verplegers en agenten', maar het in de verkoop moesten zetten. De Woonbond heeft het over 'krokodillentranen'. ,,Als ze echt medelijden hebben met verplegers en agenten dan staat het ze helemaal vrij om een fatsoenlijke huurprijs te vragen'', aldus Ten Broeke. Onafhankelijk deskundige en auteur Jasper du Pont sluit zich daarbij aan. ,,Wat een gezwets als verhuurders zich dan profileren als Robin Hood die woningen van rijke kopers afpakt en aan arme huurders aanbiedt'', zegt hij. Du Pont wijst erop dat beleggers voorheen juist heel veel appartementen voor de neus van starters weg kochten. ,,De meeste jongeren kopen liever een appartement dan dat ze het huren'', zegt hij. ,,Starters waren juist de grote verliezer toen huizen gemakkelijker in de vrije huurmarkt konden belanden.''

Du Pont denkt dat de totale woningmarkt juist beter in balans komt nu beleggers hun heil elders zoeken. ,,Al die mensen die uitponden, nemen dat geld mee naar andere beleggingen'', zegt hij. ,,Dat is geld dat wegvloeit uit de woningmarkt. Ik denkt dat het ertoe leidt dat koophuizen betaalbaarder worden.'' Hij denkt dat de krimp van het aantal huurwoningen in de vrije sector met name studenten raakt. ,,Er is een crisis, dus er vallen mensen buiten de boot'', zegt hij. ,,Maar ik denk dat wel weer meer mensen de kans krijgen om een gezin te vormen.''